07-Oct-2016

"Nog lang en gelukkig" een sprookje?

“Ze leefden nog lang en gelukkig" is de zin waarmee de meeste sprookjes eindigen. De “ware” vinden en daarmee een leven lang intens gelukkig te zijn is ook een heel diep archetypisch verlangen dat vrijwel bij iedereen is ingeprent. Ik zie alleen zo weinig geslaagde voorbeelden om me heen. Zou het dan toch maar een sprookje zijn?

Ik denk ja en nee. De droom dat je als je eenmaal de ware hebt gevonden je verder van een gelukkig leven verzekerd kunt zijn is een sprookje. (Het is zelfs zo dat mensen die heel graag naar romkoms (Romantisch komedies, het gefilmde equivalent van de bouquetreeks romannetjes) kijken significant vaker een ongelukkige relatie te hebben.

Maar het komt voor: mensen die na 40 jaar getrouwd te zijn, nog steeds verliefd zijn op elkaar, misschien iets minder onstuimig, maar wel des te dieper.

Nu heb ik wel allerlei gedachten over hoe je je relatie zo vorm zou kunnen geven dat de kans op duurzaam verliefd zijn zo groot mogelijk is, maar aangezien het mij tot op heden niet gelukt is dat succesvol in praktijk te brengen, vond ik dat ik eigenlijk niet zoveel recht van spreken had.
Daarom ben ik eerst maar op zoek gegaan in de literatuur.

Tijdens die zoektocht heb ik een heel mooi boek ontdekt: Lang + Gelukkig van Paulien Timmer. Zij heeft heel veel paren die vaak al meer dan veertig jaar gelukkig met elkaar samen zijn geïnterviewd, en ze heeft uit hun monden opgetekend wat volgens hen het recept voor zo’n vervullende relatie is.
Als je het onderwerp belangrijk vindt kan ik je het boek van harte aanbevelen. Het bevat heel veel wijsheid en ook heel ontroerende passages.

Het boek begint overigens met te vertellen hoe het niet werkt. Paulien haalt de Amerikaanse psycholoog John Gottman aan die veertig jaar lang het gedrag van koppels heef geobserveerd. Hij stelt dat hij al na vijf minuten kan zien of een stel zal scheiden of bij elkaar zal blijven. Hij stelt dat er vier destructieve manieren van met elkaar omgaan zijn die meestal leiden tot een scheiding. Gottman noemt ze ‘de vier ruiters van de Apocalyps’: kritiek, verdediging, minachting en afsluiting.

Het recept dat uit het boek van Paulien Timmer naar voren komt is uiteraard hiervan het spiegelbeeld:

1. Respect, en volledige acceptatie van de ander zoals hij of zij is (je kunt een ander toch niet veranderen, je kunt hem alleen maar stimuleren te groeien door middel van positieve en constructieve feedback). Een van de geïnterviewden zei: Als je de ander niet echt kunt accepteren betekent dat, dat je niet genoeg je best hebt gedaan hem of haar echt te leren kennen.
2. Praten, praten, praten en nog eens praten.
   We hebben vrijwel allemaal een beeld van hoe een relatie zou moeten zijn, en gaan we er onbewust van uit dat de ander dat zelfde beeld heeft. We zijn dan geneigd de ander te veroordelen als hij of zij iets doet wat niet in dat plaatje past. Maar er is niet zoiets als een absolute norm over hoe een relatie zou moeten zijn. Dat bepaal je samen. Dus praten.
   Het boek geeft ook de raad je verwachtingen over wat een relatie zou moeten zijn los te laten. Als je je teveel focust op hoe een relatie zou moeten zijn, wordt je blind voor alle mooie dingen die er wel zijn en misschien nog wel mooier zijn, maar die niet in dat beeld passen.
   Verder gaan we er vaak onbewust van uit dat als we een goede relatie hebben dat de ander dan wel aanvoelt wat we willen en denken, en raken we geïrriteerd als de ander dingen doet die tegen onze verlangens in gaan, terwijl de ander zich daar vaak helemaal niet van bewust is. Dus: praten.
   Het allerbelangrijkste is misschien wel dat elk mens een heel diep verlangen heeft gekend te worden. Helaas kun je iemand nooit helemaal kennen. Maar het mooie daarvan is dat je iemand altijd weer beter kan leren kennen een heel leven lang, dus praten, praten, praten. Het is daarom dat mensen die meer dan veertig jaar met elkaar hebben samengeleefd zo’n intens diepe verbondenheid kunnen voelen, die veel rijker is dan de eerste verliefdheid.
   Ik denk dat op het moment dat je denkt dat je de ander wel kent dat de relatie dan een soort fossiel is en de sleur erin schiet. Iemand blijft niet altijd dezelfde. Je kunt de ander nooit helemaal kennen, dus er is alle reden om nieuwsgierig te blijven. Ik heb een tijdje op kamers gewoond bij een gepensioneerd echtpaar, waarvan man en vrouw dezelfde hobby hadden: paddenstoelen onderzoeken. Ze waren de hele dag met elkaar in touw. Mijn slaapkamer was boven de hunne, en elke dag hoorde ik ze in bed nog tot diep in de nacht met elkaar praten: prachtig.
3. Een ander recept uit het boek, wordt nogal eens betwijfeld en dat is: geven, altijd proberen meer te geven dan de ander. Niet nemen, en niet vinden dat je ergens recht op hebt (maar natuurlijk wel in dankbaarheid ontvangen als iets je gegeven wordt).
   Het lijkt in tegenspraak met wat veel mensen die teleurgesteld uit een relatie komen zeggen. Namelijk dat ze in die relatie veel te veel gegeven hebben, en dat hun dat heeft uitgeput.
   Ik denk dat het verschil zit in de intentie waarmee je geeft. Als je constant aan het geven bent in de hoop dat je dan eindelijk eens krijgt wat je al zolang verlangt, in de hoop dat de destructieve patronen waarin je gevangen zit eindelijk eens doorbroken worden, dan is dat inderdaad een gegarandeerd recept om uitgeput te raken. Maar als je geeft omdat je het simpelweg fijn vindt om te geven, fijn vindt om mensen gelukkig te maken, dan ervaar je voldoening en geluk al op het moment dat de ander je gift in ontvangst neemt. In mijn huwelijk gallopeerden de ruiters van de apocalyps er lustig op los, en het heeft dan ook geen stand gehouden. Maar ik heb haar wel tot het laatst elke morgen een kopje koffie op bed gebracht, gewoon omdat ik het fijn vond dat ik dat tenminste nog kon doen.
4. Onderhoudt je relatie en stel hem op de eerste plaats. We zijn vaak geneigd onze relatie als iets vanzelfsprekends te beschouwen, iets dat er toch wel is en dat niet bevochten hoeft te worden, terwijl dingen als onze carrière en het opvoeden van kinderen, het onderhouden van sociale contacten ons wel het gevoel geven dat ze bevochten moeten worden, daardoor komt investeren in de relatie vaak op het tweede plan te staan. Veel gelukkige echtparen benadrukken het belang van het op de eerste plaats zetten van je relatie. Er hoeft dan niet eens zoveel te veranderen, het is een soort mindset. Een paar keer op een dag, met een knuffel of een compliment laten merken hoe gelukkig je met elkaar bent, daar bewust dankbaar voor zijn, en je realiseren dat het allemaal niet zo vanzelfsprekend is. Structureel elke dag wat tijd inplannen om elkaar te vertellen wat je die dag heeft beziggehouden. Zorgen dat je ook dingen samen doet.
   In tijden van storm en tegenwind, zoals bij langdurige ziekte, burn-out, depressie of werkloosheid van een van de partners, of bij het overlijden van een kind is het niet meer zo eenvoudig je huwelijk op de eerste plaats te zetten. Dan moet je er echt voor vechten. Maar echtparen die zo’n storm hebben weten te doorstaan, ervaren daardoor achteraf een enorme verdieping van hun relatie.
5. Humor. Humor kan je enorm helpen de betrekkelijkheid van je ego-dingetjes in te zien en er overheen te stappen.

Alle successtory’s uit het boek hebben gemeen dat er aan twee kanten de wil en de wijsheid was er iets van te maken. Dus ook al zou jezelf keurig aan bovenstaande recepten weten te houden, dan is dat nog geen garantie voor succes. Je kunt niet bepalen wat de ander denkt of doet.
Ik denk wel dat je door je eigen gedrag het gedrag van de ander kunt beïnvloeden. Als je een partner hebt die moeilijk praat, kun je het hem vergemakkelijken door je zelf kwetsbaar op te stellen, door oprechte, niet opdringerige nieuwsgierigheid te tonen en vooral door veiligheid te bieden, hem laten merken dat je hem helemaal accepteert zoals hij is. Kritiek is in zulk soort situaties dodelijk.

En als je merkt dat in jouw relatie de ruiters van de apocalyps steeds meer het terrein gaan domineren, dan denk ik dat het verstandig is om iets rigoreus te veranderen. Zoiets gaat niet vanzelf over. Dus ofwel relatietherapie (wat sommige echtparen uit het boek van Paulien ook uit een negatieve spiraal heeft weten te halen ) of stoppen.

Breng dit blog onder de aandacht van een vriend

reactie van Beth --- 07-Oct-2016 17:10
----------------------------------------------------------------
Ik ben telkens toch weer zo blij met je blog. Dank je wel......

reactie van Laura --- 08-Oct-2016 08:04
----------------------------------------------------------------
altijd weer n glimlach als ik jouw blog lees, je zelf‐“spot“ en rakend hoe je open en kwetsbaar deelt! Mooi onderwerp! Ik lees nu t boek van Sue Johnson “ hou me vast“ en dat is ook een inspirerend (werk) boek voor gezonde en happy relaties! Dank Jeroen

reactie van Jordis Jakubczick --- 09-Oct-2016 08:53
----------------------------------------------------------------
Mooi en inspirerend Jeroen! Je schrijven raakt mijn hart en voed mijn mind. Dank je!

reactie van Eva‐Maria --- 11-Oct-2016 17:59
----------------------------------------------------------------
Je hebt het boek mooi samengevat, Jeroen! Ik heb hem nog niet uit maar al met veel plezier, herkenning, weemoed erin gelezen. Mooie lessen! Dank voor dit geschenk!

Geef een reactie

* verplicht veld