26-Dec-2016
Woede kan een boel kapot maken. Het tragische is dat onze woede vaak juist in onze intieme relaties het meest prominent zichtbaar wordt.
Dat is tragisch, maar biedt ook kansen.
Al bij heel jonge kinderen kun je goed zien dat ze een rechtvaardigheidsgevoel hebben. Als hun bijvoorbeeld iets verboden wordt kunnen ze wel kwaad mokken omdat ze hun zin niet krijgen, maar meestal leggen ze zich snel neer bij het onvermijdelijke. Maar als het verbod in hun ogen onrechtvaardig is, hun broertje krijgt bijvoorbeeld wel een koekje en zij niet, dan wordt hun woede ineens van een heel andere orde. Dan beginnen ze pas echt moord en brand te schreeuwen.
Het lijkt er op dat rechtvaardigheidsgevoel niet iets is wat met de opvoeding wordt aangeleerd, maar dat het een soort ingebouwd kompas is wat we allemaal met onze geboorte meekrijgen, net zoals ons streven naar liefde en geluk.
Dat vermoeden wordt nog versterkt door onderzoek dat heeft aangetoond dat ook chimpansees rechtvaardigheidsgevoel hebben. https://www.scientias.nl/chimpansee-lijkt-toch-gevoel-voor-rechtvaardigheid-te-hebben/
Woede wordt vaak veroorzaakt doordat ons rechtvaardigheidsgevoel geweld wordt aangedaan. Het voelt dan ook heel terecht wanneer we daardoor in woede ontsteken.
Maar ons rechtvaardigheidskompas is minder onfeilbaar dan we denken (net zoals ons verlangen naar liefde ons vaak op vreemde dwaalsporen brengt).
Of we iets al dan niet rechtvaardig vinden wordt meestal bepaald door (vaak onbewuste) verwachtingen die we hebben.
Vooral relaties kunnen nogal eens beladen zijn met vele onbewuste verwachtingen, omdat we hopen dat in relaties onze diepste verlangens naar liefde en verbondenheid vervuld zullen worden. Maar de verwachtingen van beide partners lopen niet vanzelf synchroon. En als dan aan bepaalde verwachtingen niet wordt voldaan kan dat leiden tot heftige onverkwikkelijkheden.
De Tantra stelt: verlangens zijn prima, je moet alleen geen verwachtingen hebben. En inderdaad als je geen verwachtingen hebt zul je ook niet zo gauw teleurgesteld worden. Maar om helemaal geen verwachtingen te hebben moet je wel heel verlicht zijn.
Een begaanbaar tussenstapje is: je heel goed bewust proberen te worden van welke verwachting aan je verontwaardiging ten grondslag ligt, en je af te vragen of die verwachting ook inderdaad echt zo universeel vanzelfsprekend is als je onbewust hebt aangenomen. (Weet je het echt zeker? à la Byron Katie *).
In onze maatschappij is het in heel veel situaties ’not done’ onze woede te uiten. Het wordt vaak gezien als een vorm van emotionele zwakte, en als je je woede toont wordt de kans dat je serieus genomen alleen maar kleiner.
Het gevolg daarvan is dat we bijna allemaal rondlopen met een zorgvuldig weggestopte hoeveelheid gefrustreerde woede.
(Het kan nog veel erger. In veel Aziatische culturen mag je niet eens nee zeggen, en ik hoorde laatst dat er in Japan niet eens een woord voor "conflict" bestaat)
Als er dan eens een keer een situatie voordoet waarin het wel veilig voelt om woede te tonen, dan is de kans heel groot dat niet alleen de woede van dat moment geventileerd wordt, maar dat er zich door dat nauwe gaatje ook nog allerlei oude woede naar buiten perst, Daardoor is die woede dan vaak disproportioneel groot.
Het tragische is dat het vaak juist in onze intiemere relaties is dat we met woede naar buiten durven te komen, omdat daarin sociale controle een minder belangrijke rol speelt dan in het overige maatschappelijke verkeer.
Daardoor worden relaties met oneigenlijke negatieve sentimenten belast.
Ik heb eens een korte relatie gehad waarin we, als we een keertje mot hadden gehad, de volgende dag er eens goed voor gingen zitten om ons af te vragen, waar die woede van de vorige dag nu echt over ging,
Welk deel had te maken had met dingen die er de vorige dag daadwerkelijk gebeurd waren en welk deel was toe te schrijven aan frustraties uit het verleden.
Meestal bleek het verleden het grootste aandeel in beslag te nemen. De kou was dan al snel uit de lucht, en er ontstond ruimte voor wederzijds begrip, compassie en verdieping van het contact.
Ik vond het een geweldige manier om met elkaar te communiceren, en elkaar beter te leren kennen. Ik dacht dit is zo goed, dat kan echt nooit meer kapot.
Helaas vergiste ik me in dat laatste. Hoewel goed communiceren een van de belangrijkste aspecten van een relatie is, zijn er kennelijk ook nog andere zaken die een rol spelen ☺️.
--------
*) Stephen Mitchell & Byron Katie: Vier vragen die je leven veranderen. In dit boek laat Byron Katie zien dat het meestal je gedachten zijn die je ongelukkig/kwaad maken, maar dat je er vrijwel nooit zeker van bent dat die gedachten kloppen.
Breng dit blog onder de aandacht van een vriend
reactie van Desiree van den Berg --- 26-Dec-2016 19:00
----------------------------------------------------------------
dank voor je blog Jeroen. Ik wens je hele fijne kerstdagen en alvast een gelukkig, liefdevol 2017! Desiree
reactie van Katheline Rotte --- 26-Dec-2016 20:09
----------------------------------------------------------------
Hallo Jeroen Niet altijd neem ik de tijd om je blog te lezen. Maar deze vindt ik heel treffend en behulpzaam. dank je wel Katheline
reactie van --- 27-Dec-2016 01:10
----------------------------------------------------------------
Toevallig werd ik vanavond opeens tot mijn eigen verbazing[ dat gebeurt me niet zo vaak!] heel erg woedend over iets.Ik snapte niet waar die woede vandaan kwam.
Toevallig is dat nu net jouw onderwerp en las ik het net. Hierdoor werd me een hoop duidelijk, bedankt Jeroen. Just in time!
reactie van Alexander F. de Savornin Lohman --- 27-Dec-2016 01:18
----------------------------------------------------------------
Je blog roept een aantal vragen op:
Is het niet zo dat woede in ons opgewekt wordt als de stroom van liefde wordt geblokkeerd? Worden wij in al ons handelen niet in wezen gedreven door liefde? En zijn hebzucht, bezitterigheid en machtsspel niet misvormingen van de liefdesstroom door beperkingen⁄angsten van ons ego? Is verlangen niet het pure gevoel van liefde dat door ons heen wil stromen?
Woede kan ook ontstaat als iets maar niet wil lukken, of als je iets stoms uithaalt waardoor je iets verpest waar je zo je best op wilde doen. Je zou het allemaal wel kapot willen smijten. Is woede niet één van de gevoelens die in zulke situaties kan opkomen? Een ander wordt misschien wanhopig of verbitterd. Is er verschil tussen woede en kwaadheid? Voeding voor nieuwe blogs misschien?
reactie van Astrid Birza --- 28-Dec-2016 08:54
----------------------------------------------------------------
hallo Jeroen,
Dank voor je “woede“ blog. Woede en het uiten daarvan is mij niet vreemd. Vaak merk ik dat ik daarmee ook wat “ verborgens“ in werking zet bij de ander. Dit onderwerp kent vele facetten en vormen. Een goede woede uitbarsting schoont een hoop op, is mijn mening. Met de nadruk op “goede“ , want ook woede kan respectvol blijven.
Morgen, 29 december, worden wij beiden weer een jaartje ouder en wellicht wijzer. Vast mijn hartelijke felicitaties! Hou het vuur met gliefde brandend.
* verplicht veld
09-May-2016
15-Nov-2019
20-Oct-2019
19-Mar-2019
16-Nov-2018
30-Oct-2018
16-Oct-2018
03-Oct-2018
25-Sep-2018
18-Sep-2018
11-Sep-2018
09-Sep-2018
28-Sep-2017
18-Sep-2017
29-May-2017
15-Apr-2017
24-Mar-2017
24-Feb-2017
04-Feb-2017
28-Jan-2017
08-Jan-2017
26-Dec-2016
09-Dec-2016
23-Nov-2016
15-Nov-2016
03-Nov-2016
16-Oct-2016
07-Oct-2016
25-Sep-2016
15-Sep-2016
03-Sep-2016
27-Aug-2016
19-Aug-2016
07-Aug-2016
30-Jul-2016
12-Jul-2016
02-Jul-2016
28-Jun-2016
20-Jun-2016
14-Jun-2016
06-Jun-2016
30-May-2016
23-May-2016
16-May-2016